رشته تکنولوژی آموزشی

در چند دهه اخیر بهره گیری از تکنولوژی آموزشی عامل پیشرفت و دگرگونی در کمیت و کیفیت آموزش بوده است. از نظر کمی می توان به در دسترس قرار دادن امکانات آموزشی برای همگان فارغ از محدودیت های زمانی مکانی فیزیکی و جسمانی اشاره کرد که این مهم از طریق در دسترس قرار دادن برنامه های ویدیویی، نرم افزارهای رایانه ای، پایگاه های اطلاعاتی، فناوری های سیار و سایر امکانات چندرسانه ای امکان پذیر است و همه افراد از هر سن و جنس در هر زمان و مکان می توانند از برنامه های آموزشی مناسب بهره مند شوند.

در بخش کیفی نیز هر جا محرومیتی از نظر امکانات انسانی چون وجود معلمان با تجربه و کارآزموده و همچنین از نظر تجهیزاتی نظیر کمبود تجهیزات و آزمایشگاه ها وجود دارد.تکنولوژیست های آموزشی می توانند این شکاف ها را پر کنند و در جهت برقراری عدالت و برابری در آموزش گام بردارند. علاوه بر این فناوران آموزشی با استفاده از یافته های علومی نظیر روانشناسی، جامعه شناسی و مردم شناسی می توانند برنامه های آموزشی متناسب با نیازهای هر گروه از مخاطبان را فراهم نمایند. برای رسیدن به این اهداف روشهای سنتی تدریس جوابگوی نیازهای به وجود آمده نیست در این راستا لازم است رشته ها و گرایشهای جدیدی ایجاد و یا توسعه داده شوند. یکی از رشته های مورد نیاز که از سال ها پیش در ایران وجود داشته رشته تکنولوژی آموزشی است که لازم است در مقاطع گوناگون تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری توسعه یابد.

بطور کلی میتوان گفت هدف از رشته تکنولوژی آموزشی در مقطع کارشناسی ارشد، فراهم سازی بستری مناسب برای پرورش محققانی است که با پژوهش در پی یافتن راه حل های گوناگون برای حل مشکلات آموزشی هستند. محققانی که نه تنها به دانش پایه ای و ضروری در حوزه تعلیم و تربیت دست یافته اند بلکه به مهارت های لازم در خصوص فناوری های روز نیز مجهز هستند.

رشته تکنولوژی آموزشی در جامعه و بازار کار امروزی دارای کاربردهای گسترده و مهمی است. فارغ‌التحصیلان این رشته با ترکیب دانش فناوری اطلاعات و ارتباطات با روش‌ها و فرآیندهای آموزشی، می‌توانند در زمینه‌های مختلفی فعالیت کنند. در زیر، به برخی از کاربردهای رشته تکنولوژی آموزشی در جامعه و بازار کار اشاره می‌کنم:

۱. طراحی و توسعه محتواهای آموزشی: فارغ‌التحصیلان تکنولوژی آموزشی می‌توانند به طراحی و توسعه محتواهای آموزشی با استفاده از فناوری‌های نوین مانند ویدئوها، نرم‌افزارهای تعاملی، سیستم‌های مدیریت یادگیری و غیره بپردازند. آنها می‌توانند محتواهای آموزشی جذاب، تعاملی و متنوع را طراحی و تولید کنند که به بهبود فرآیندهای آموزش و یادگیری کمک می‌کند.

۲. توسعه و مدیریت سیستم‌های مدیریت یادگیری: فارغ‌التحصیلان تکنولوژی آموزشی می‌توانند در طراحی، توسعه و مدیریت سیستم‌های مدیریت یادگیری (LMS) و سیستم‌های آموزش الکترونیکی فعالیت کنند. این سیستم‌ها برای مدیریت و پیگیری فرآیندهای آموزشی، ارائه و مدیریت محتواهای آموزشی و ارتباط بین اساتید و دانشجویان استفاده می‌شوند.

۳. طراحی و توسعه فناوری‌های آموزشی: فارغ‌التحصیلان تکنولوژی آموزشی می‌توانند در طراحی و توسعه فناوری‌های آموزشی جدید مشارکت کنند. آنها می‌توانند به تحلیل نیازهای آموزشی، طراحی و توسعه نرم‌افزارها، اپلیکیشن‌ها، سامانه‌های تعاملی و سایر فناوری‌های مبتنی بر واقعیت مجازی، افزوده و فعالیت‌های آموزشی آنلاین پرداخت.

۴. مشاوره فناوری آموزشی: فارغ‌التحصیلان تکنولوژی آموزشی می‌توانند به سازمان‌ها و مؤسسات در استفاده اثربخش از فناوری‌های آموزشی مشاوره دهند. آنها می‌توانند به تحلیل نیازهای آموزشی، ارزیابی فناوری‌های موجود، ارائه راهکارهای مناسب برای بهبود فرآیندهای آموزشی و انتخاب و پیاده‌سازی فناوری‌های مناسب کمک کنند.

۵. آموزش مجازی و آموزش الکترونیکی: فارغ‌التحصیلان تکنولوژی آموزشی می‌توانند در طراحی و اجرای دوره‌های آموزشی آنلاین و مجازی فعالیت کنند. آنها می‌توانند به طراحی و تولید محتواهای آموزشی آنلاین، ارتباط با دانشجویان از طریق پلتفرم‌های آموزشی و تسهیل فرآیند ارزیابی و بازخورد به دانشجویان بپردازند.

در کل، فارغ‌التحصیلان رشته تکنولوژی آموزشی با تسلط بر فناوری‌های آموزشی و توانایی‌های ترکیبی در حوزه فناوری و آموزش، می‌توانند در طراحی، توسعه و اجرای فرآیندهای آموزشی مدرن و مبتنی بر فناوری‌های نوین مشارکت کنند و به بهبود کیفیت آموزش و یادگیری در جامعه و بازار کار کمک کنند.