رشته مدیریت مخازن هیدروکربوری

کارشناسی ارشد مهندسی نفت متشکل از  3 گرایش اکتشاف نفت، حفاری و بهره برداری نفت و مخازن هیدروکربوری است. بدون شک اهمیت این رشته در کشوری همچون ایران که از یکسو از ذخایر عظیم طلای سیاه برخوردار بوده و از سوی دیگر اقتصاد متکی به نفت دارد، بر کسی پوشیده نیست.

مهندسی‌ نفت‌ گرایش‌ مخازن‌، نوع‌ مخزن‌ نفت‌ یا گاز و همچنین‌ فشار، دما و عمق‌ آن‌ از سطح‌ زمین‌ را مشخص‌ می‌کند زیرا موارد فوق‌ در نحوه‌ برداشت‌ و استخراج‌ نفت‌ از مخازن‌ تأثیر دارد.

پس از کشف حوزه نفتی و حفاری آن، فاز مهندسی مخزن در صنایع بالادستی شروع می‌شود. در این قسمت، وظیفه مهندس مخزن بازیافت منابع هیدروکربوری به صورت بهینه از مخزن زیرزمینی است. در این راه ابتدا باید شناخت مخزن صورت گیرد که شامل مطالعات زمین‌شناسی و پتروفیزیکی مخزن و همینطور بررسی جریان سیال در محیط متخلخل مخزن می‌باشد. مدل‌سازی تولید، تعداد و مکان چاه‌ها در میدان، بررسی عدم قطعیت در مدل مخزن، جدول زمانی تولید و نرخ تولید بهینه وظایفی است که مهندس مخزن در طی تولید از چاه باید انجام دهد.

یکی از اقدامات مهم برای مخزن، ازدیاد برداشت است زیرا مخزن عمر محدودی داشته و استفاده از منابع آن بستگی به برداشت ما دارد. در ازدیاد برداشت سعی بر این است تا با به کارگیری روش‌های متعدد به صورت بهینه بتوان از مخزن برداشت کرد. در واقع مهندس مخزن با اطلاعات کامل و دقیق از مخازن زیرزمینی، تلاش می‌کند تا حالت بهینه تولید را مدل‌سازی کند. البته میزان تولید تنها وابسته به امور تخصصی نیست و وضعیت سیاسی، اقتصادی و … بر آن تاثیر می‌گذارد که در نهایت در تیم مدیریت مخزن تصمیم گیری می‌شود.

معمولا کار مهندسین مخازن، به دو صورت مخزن  و یا کار در آزمایشگاه‌های سنگ و سیال مخزن برای بررسی دقیق برهمکنش سیال و سنگ در مخرن می‌باشد. از این رو تسلط بر دروس ریاضی، توانایی در برنامه نویسی و کدزنی و درک مدل‌سازی، می‌تواند به دانشجویان این گرایش کمک فراوانی کند.

به طور کلی پاسخ به این پرسش که ما در یک‌ حوزه‌ نفتی‌ در اعماق‌ زمین‌ چه‌ مقدار نفت‌ و گاز داریم‌ و چه‌ مقدار از آن‌ قابل‌ دسترسی‌ می‌باشد و با چه‌ سرعتی‌ می‌توان‌ از مخزن‌ مورد نظر برداشت‌ کرد؟ از وظایف مهندسین مخزن است.

با توجه به گستردگی و اهمیت مخازن هیدروکربوری (به طور مشخص نفت و گاز)کشور و ویژگی مسائل مربوط به حفظ، توسعه و برداشت از آنان، هدف از این دوره تربیت کارشناسان ارشدی است که قادر به انجام پژوهش ها و مطالعات لازم در این زمینه باشند.

در ادامه برای آشنایی بیشتر متقاضیان انتخاب رشته کنکور ارشد و نیز افرادی که در بازار کار و کاریابی به دنبال آینده شغلی بهتری هستند، اطلاعات بیشتری شامل: برنامه درسی(سرفصل) و تعداد واحدها، دانشگاه های دارای رشته مهندسی مخازن هیدروکربوری ، معرفی سایر گرایشهای ارشد و دکترای مهندسی نفت (به منظور ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر آموزش عالی) و معرفی فرصت شغلی و بازارکار این رشته ارایه می شود.