واقعیت مجازی (VR) چیست؟
واقعیت مجازی (VR) فناوری رایانه‌ای است که از نرم‌افزار برای تولید تصاویر واقع‌گرایانه، اصوات و سایر احساسات استفاده می‌کنند و نمایانگر یک محیط غوطه‌وری است که حضور فیزیکی کاربر را در این محیط را شبیه‌سازی می‌کنند. مفهوم VR در دهه ۱۹۹۰ مطرح شد، زمانی که چندین صنعت تحت تأثیر بازی‌ها و اولین مدل تعاملی تعامل انسان و کامپیوتر تحت عنوان “سیستم ارتباط گرافیکی انسان و ماشین” ارائه شد. پس از سال ۲۰۰۵، موج دوم VR ظهور کرد و با موفقیت بیشتری در زمینه‌های مختلف ازجمله مهندسی، پزشکی، بهداشت روان، طراحی، معماری و ساخت‌وساز، آموزش‌وپرورش، هنر، سرگرمی، تجارت، ارتباطات، بازاریابی، نظامی و گردشگری راه شد. فناوری‌های واقعیت مجازی در آموزش ایمنی ساخت‌وساز، کنترل برنامه زمان‌بندی پروژه و بهینه‌سازی چیدمان سایت پروژه‌های ساختمانی مؤثر هستند.
به گزارش روابط عمومی، دانشگاه مهرالبرز پس از تجربه موفق برگزاری نمایشگاه مجازی جانبی کنفرانس یادگیری و یاددهی الکترونیکی که حاصل همکاری با جمعی از دانش آموختگان بود، طی تصمیمی مقدمات طراحی و پیاده سازی مدل آموزشی دانشگاه بر این اساس را تحت عنوان “پروژه واقعیت مجازی مهرالبرز” را فراهم نمود. هم اکنون پس از تلاش های بسیار از سوی دست اندرکاران، این پروژه به بهره برداری رسیده است و از طریق آدرس زیر قابل مشاهده است.
در طراحی و ساخت این پروژه از فناوری VR استفاده گردیده است و بازدید کنندگان به دو صورت (استفاده از کامپیوتر یا عینک واقعیت مجازی) می توانند پروژه را مشاهده نمایند که برای بهره مندی از کیفیت بهتر گروه طراح استفاده از عینک واقعیت مجازی را توصیه می کند.
توجه داشته باشید که جهت مشاهده هر چه بهتر می بایست در بدو ورود بر روی صفحه کلیک نمایید تا صدا فعال شود.
مدل یادگیری الکترونیکی مهرالبرز شامل چه بخش هایی است؟
مدل آموزشی مهرالبرز
در زمان شکل گیری دانشگاه مهرالبرز، با توجه به مطالعات انجام شده قبل از تاسیس و بررسی های همه جانبه با تاکید بر بهره گیری تجارب بین المللی، با مشورت اعضای هیات علمی همکار و بهره گیری از نظرات اساتید و همچنین بازدید از برخی دانشگاه های پیشرو خارجی و موفق در حوزه یادگیری الکترونیکی تصمیم بر این شد تا متناسب با بوم ایران، مدل هشت ضلعی یادگیری بدرالخان، به عنوان مدل پایه انتخاب گردیده و با تغییری در شکل و محتوا “مدل ده ضلعی مناسبی به نام مدل مهر البرز “ طراحی شده و به مرحله اجرا درآید. در طول سالیان گذشته در دانشگاه مهرالبرز ، از این مدل یادگیری استفاده شده است و با روز آمد نمودن آن اینک می توان گفت که مدل یادگیری مهرالبرز به عنوان یک مدل موفق و قابل ارائه برای ارائه خدمات در همه دانشگاه های کشور می باشد؛
مدل آموزشی مهرالبرز بر سه حوزه اساسی متمرکز است:
حوزه اول: حوزه پداگوژی که شامل یادگیری هدفمند، اساتید و هیات علمی، دستیاران آموزشی و کلاس مجازی می باشد.
حوزه دوم: حوزه تکنولوژی که شامل پورتال آموزشی، محتوای الکترونیکی دروس و الکترونیکی نمودن فرآیندهای یادگیری را شامل می شود.
حوزه سوم: حوزه مدیریت که در واقع پیوند دهنده بخش پداگوژی و تکنولوژی است که با تکیه بر مدیریت یکپارچه، هویت دادن به هویت سازمانی به عنوان سازمان یادگیرنده و پشتیبانی و بهره گیری از ارزشیابی مستمر و جامع برای بهبود و ارتقای مستمر برنامه ها و فعالیت ها سازمان را برای تعالی و توسعه یاری می رساند.
و این مدل در واقع یک مدل سه وجهی است که در ده مولفه مرتبط و مکمل یک سیستم و نظام یکپارچه یادگیری در مهرالبرز را تشکیل می دهد.
اجزای مدل ده ضلعی آموزشی مهرالبرز
مدیریت در دانشگاه مهرالبرز مدیریتی است راهبردی و تلاش نموده است تا از نقش تصدی خود بکاهد و بر نقش راهبری خود بیافزاید به همین دلیل همه تصدی گری ها به بخش های دیگر در قالب قرارداد برون سپاری واگذار شده است و این سیاست موجب شکل گیری سازمانی چابک و منعطف و پاسخگو شده است.
در مدل دانشگاه مهرالبرز فرض بر این است که مجموعه عوامل و مولفه های فنی، آموزشی و پشتیبانی با هم به صورت اجزاء یک سیستم عمل کنند و این امر موجب گردیده که یادگیری الکترونیکی به صورت یک نظام یکپارچه ماموریت های یادگیری را به صورت سیستمی ببیند تا یادگیری الکترونیکی قابلیت یک نظام آموزشی جایگزین را پیدا نماید.
یادگیری هسته اصلی نظام یادگیری الکترونیکی است و با توجه به اینکه سیستم یادگیری الکترونیکی خود ماموریت یک نظام رسمی آموزشی را برعهده دارد باید تلاش مظاعفی را انجام دهد تا بتواند ضمن انجام حداقل های ماموریت آموزشی در یک نظام آموزش حضوری تلاش نماید که ارتقاء کیفیت یادگیری را هدف قرار دهد.
این یکی از ویژگی های قابل ذکر مدل یادگیری در دانشگاه مهرالبرز است که تلاش می نماید کیفیت یادگیری در آن به عنوان هدف مورد توجه مستمر قرار گیرد. در همین راستا به صورت مستمر و دوره ای خدمات آموزشی و پژوهشی دانشگاه مورد ارزیابی قرار می گیرد.
از ویژگی های دیگر مدل مهرالبرز استفاده از شیوه آموزش ترکیبی است. منظور از یادگیری ترکیبی ارائه خدمات آموزشی به صورت ترکیبی از محتوای آفلاین و کلاس الکترونیکی است. به عبارتی دیگر خدمات آموزشی به دانشجویان علاوه بر ماهیت محتوای آموزشی در صورت نیاز به عنوان مکمل به صورت کلاس الکترونیکی نیز ارائه می گردد.
پرتال آموزشی زمینه تحقق یکپارچگی سیستم یادگیری را به صورت هوشمند فراهم می سازد زیرا پرتال بستر طبیعی تحقق محیط یادگیری الکترونیکی است که می تواند همه اجزاء یک سیستم آموزشی را به هم متصل نماید. از مزیت های یک سیستم پیشرو در بستر الکترونیکی کارآمد ساختن ابزارها ونرم افزارهای مرتبط با پرتال آموزشی است.
مهمترین نرم افزارهای پرتال آموزشی عبارتند از:
- سیستم مدیریت یادگیری یا (LMS): این سیستم پایه اساسی یک نظام آموزش الکترونیکی را فراهم می آورد و می تواند محور و پایه یکپارچگی سیستم باشد ضمن اینکه نقش بسیار ممتازی در ارتقاء کیفیت یادگیری خواهد داشت. سیستم مدیریت یادگیری قابلیتهای فراوانی برای یادگیری دارد و یکی از ابزارهائی است که برای ساماندهی محتوی الکترونیکی مورد استفاده قرار می گیرد.
- سیستم مدیریت کیفیت آموزش یا (TTS): این سیستم خدمات آموزشی به دانشجویان و مدیریت آموزش ارائه می دهد. کلیه مراحل ثبت نام، انتخاب واحد، پرداخت شهریه، نمرات آموزشی، گواهی فارغ التحصیلی و… از طریق این سیستم انجام می شود.
- سایت اطلاع رسانی یا (Website): سایت در محیط یادگیری الکترونیکی نقش موثری در تبادل اطلاعات و تعامل دانشجویان و اساتید ایفا می نماید. در مهرالبرز تلاش فراوانی برای طراحی و اجرای یک سایت متناسب با یک دانشگاه الکترونیکی انجام شده است و راهبرد اصلی بر این اصل متکی بود که سایت بتواند با برخورداری از اطلاعات کامل، دقیق و به روز و شفاف، همه اطلاعات مورد نیاز دانشجویان و علاقه مندان به تحصیل در دانشگاه مهرالبرز را تامین نماید.
- سیستم کلاس الکترونیکی یا (VC): کلاس الکترونیکی یا مجازی یکی از ابزارهای مناسب برای برگزاری دوره های آموزش الکترونیکی است این ابزار این امکان را فراهم می آورد که کلاس حضوری شبیه سازی شود با این تفاوت که اساتید و دانشجویان بدون محدودیت مکانی ، حتی در شهرهای مختلف و ماموریت های برون مرزی در ساعت مشخص شده در سر کلاس حاضر و از برنامه کلاس های الکترونیکی بهره مند خواهند شد.
از دیگر ویژگی های مدل دانشگاه مهرالبرز، بهره مندی از دستیاران آموزشی موظف در همه گروه های آموزشی و به عنوان همکار استادان دانشگاه می باشند. تاکید بر موظف بودن همکاری دستیاران درسیستم آموزشی، فرایند یادگیری را در مهرالبرز متمایز می نماید زیرا در برخی از دانشگاه های موفق دستیاران به صورت داوطلبانه همکاری دارند و از مسئولیت رسمی برخوردار نیستند. در واقع دستیاران بیشتر تسهیل امر یادگیری بر عهده خواهند داشت و حلقه واسطی فی مابین استاد، محتوی دروس، پرتال آموزشی و مدیریت آموزش می باشند.
وظیفه دستیاران در محیط یادگیری الکترونیکی چند اقدام مهم است از جمله:
- همکاری با استادان برای تکمیل فرایند یادگیری از طریق ارائه تکالیف و تمارین درسی کمک به دانشجویان برای یادگیری بهتر.
- پاسخگویی آنلاین (همیشه در دسترس) به سئوالات دانشجویان در برنامه های آموزشی.
- ایجاد انگیزه و علاقه در دانشجویان برای فراگیری بهتر دروس از طریق توسعه تعامل و جلب مشارکت آنان.
- طرح مباحث چالشی در فضای پرتال آموزشی برای درک بهتر درس و بهره مندی از نظرات سایر دانشجویان.
- همکاری با اساتید برای آماده سازی محتوی الکترونیکی دروس.
- حضور موظف در جلسات آزمون پایان ترم و کلاس های الکترونیکی و حضوری طبق برنامه و تقویم آموزشی
- هدایت دانشجویان در اتخاذ موضوعات تحقیقاتی، دادن بازخورد و راهبری آموزشی آنان
- یاری دادن به ارزیابی تکوینی پیشرفت دانشجویان از طریق آزمون های مستمر و کوییزهای هدفمند و سایر تکالیف و پروژه ها
برخورداری از محتوی چندرسانه ای از دیگر ویژگی های مدل یادگیری دانشگاه مهرالبرز است. در این مدل تلاش فراوان شده است که منابع آموزشی و درسی هم از لحاظ حجم و محتوی و هم از لحاظ تکنیکی و فنی به طور کامل در دسترس دانشجویان قرار گیرد برای همین منظور فرایند تولید و آماده سازی محتوی دروس یک فرایند کاملاً طولانی، پرهزینه، تکنیکی اما در عین حال بسیار مفید واثربخش می باشد.
طبق مدل یادگیری مهرالبرز دروس قابل ارائه از محتوی چندرسانه ای که شامل صدای استادان، فایل ارائه درس (پاورپوینت)، متن هر جلسه درسی و با بکارگیری ابزارهای پویانمایی و در نهایت فایل میکس شده در اختیار دانشجویان قرار می گیرد همچنین منابع تکمیلی، اصطلاحات تخصصی، پروژه ها و پرسش های هفتگی نیز به محتوی هر جلسه درسی اضافه می گردد. نکته مهم این است که محتوی دروس الکترونیکی قبل از ارائه هر درس توسط استاد تولید و آماده می گردد به نحوی که با شروع هرترم کلیه برنامه درسی دانشجویان به صورت کاملاً الکترونیکی از قبل آماده گردیده است.
یکی از نکات بسیار مهم در طراحی و اجرای دوره های یادگیری الکترونیکی و اصولاً استقرار سیستم یادگیری الکترونیکی اهتمام ویژه به الکترونیکی نمودن همه فرآیندهای دانشگاهی است و اصولاً این حداقل انتظار از موسسات، دانشگاه ها و مدیریت دوره های آموزش الکترونیکی است که همه خدمات به صورت الکترونیکی ارائه گردد. در مهرالبرز از ابتدای ثبت نام دانشجویان تا زمان فارغ التحصیلی آنان کلیهه فرآیندها و درخواست های دانشجویان به صورت الکترونیکی انجام می گردد.
یکی دیگر از ارکان مدل یادگیری مهر البرز، سازمان اداری و پشتیبانی است. سازمان اداری و مدیریتی مهرالبرز دارای چند ویژگی متفاوتی است که توانسته است فرصت یادگیری را برای یادگیرندگان تسهیل نماید و این موجب افزایش بهره وری مدل یادگیری الکترونیکی دانشگاه مهرالبرز نیز شده است.
این ویژگی ها عبارتند از:
- سازمان اداری مهرالبرزکوچک اما در عین حال چابک و کارآمد است یکی از دلایل آن برون سپاری بسیاری از زیرساخت ها و خدمات فنی و آموزشی است این مهم سازمان را سبک، فعال و اثربخش نموده است. مدل SAS به طور کامل در مهرالبرز اجرا گردیده است.
- سازمان اداری مهرالبرز سازمانی مشارکتی و تصمیمات آن بر اساس خرد جمعی است و از تصمیمات فردی و یا اداری و یا از بالا به پایین به شدن پرهیز می شود.
- سازمان مدیریت مهرالبرز سازمانی منعطف، اخلاق گرا و حرفه ای و مسئولیت پذیر است این امر فضای تعامل، یکپارچگی و همکاری فی مابین اعضاء سازمان را افزایش داده بنحوی که این ارزش های مشترک سازمان را به اعضاء خانواده مهرالبرز تبدیل نموده است.
- سازمان اداری مهرالبرز سازمان ژله ای و انعطاف پذیر است بنحوی که به راحتی امکان مسئولیت پذیرش دانشجویان در مرتبه کم و یا بسیار زیاد را در خود دارد.
- این ویژگی ها سازمان اداری مهرالبرز را سازمانی کارآمد و پشتیبان سیستم یادگیری الکترونیکی نموده است و شاید بتوان گفت یک سازمان کارآفرین و دانش بنیاد است.
- نظم و مسئولیت پذیری از دیگر ویژگی های سازمان مهرالبرز است شفاف بودن وظایف و مسئولیت ها، داشتن برنامه های توسعه و برنامه های سالیانه و تلاش در جهت تحقق برنامه های از پیش تعریف شده، مشخص بودن سیاست ها و رویه ها و.. سازمان را یک سازمان پرکار متعهد و پاسخگو نموده است.
مدل دانشگاه مهرالبرز بر این اساس است که با جذب هیات علمی شایسته از دانشگاه های کشور، فضای مناسبی برای بهره مندی دانشجویان از شبکه علمی کشور و اساتید برجسته فراهم آورد.
مهرالبرز با جذب هیات علمی ممتاز از دانشگاه های برترکشور به ویژه شهر تهران توانسته است، شبکه ای از اساتید را شکل داده و این مهم تبدیل به یکی از مزیت های علمی و آموزشی مهرالبرز گردیده است، به نحوی که طی سالیان گذشته، یکی از امتیازات پذیرش دانشجو و حفظ و ارتقاء کیفیت خدمات آموزشی وجود اساتید همکاری علمی بوده است.
ارزشیابی بسته مناسبی برای تشخیص وضع موجود و تعیین فاصله آن با وضع مطلوب و یا مورد انتظار می باشد. در نظام ارزشیابی مهر البرز تلاش بر این است که همه مولفه های آموزشی طی سه مرحله آغازین، میانی و مرحله پایانی مورد سنجش و ارزشیابی قرار گیرند. هوشمند بودن سیستم یادگیری الکترونیکی این امکان را به سهولت فراهم می کند که فرآیندهای یاددهی-یادگیری با کمترین هزینه و با دقت و کیفیت بالا و در کمترین زمان مناسب مورد ارزشیابی قرارگیرند و مدیران و دست اندرکاران دانشگاه را در مسیر بهبود و ارتقاء کیفیت همراهی نماید.
حداقل های مدل مطلوب در دانشگاه مهرالبرز ، تلاش برای تحقق یک سیستم جامعه یادگیری الکترونیکی درقالب یک منشور ده ضلعی است که در تعامل با یکدیگر و به صورت یکپارچه توانسته است مدل کاملاً الکترونیکی یک دانشگاه مورد قبول برای آموزش عالی ایران را پایه گزاری و معرفی نماید. بدیهی است این مدل آموزشی می تواند با گذشت زمان وارزیابی درونی وبیرونی کامل تر و ارتقاء یابد.
